در این نوشته به توضیح برخی عوارض رژیم غذایی نادرست و غیر اصولی میپردازیم:
رژیم غذایی که با حذف کردن وعده‌های غذایی و یا ناشتایی همراه باشد منجر به کاهش وزن سریع می‌شود که اساساً به علت کاهش آب بدن و توده عضلانی است. در دوره بلوغ این گونه رژیم‌های غذایی غلط برای کاهش وزن علاوه بر اختلال رشد، کمبود‌های تغذیه‌ای، گیجی، اختلالات قاعدگی در دختران، ضعف و خستگی، افسردکی، تحریم پذیری، یبوست، نداشتن تمرکز حواس و اشکال در خوابیدن را به دنبال دارد. تنفس بد بو، ریزش مو، خشکی پوست از عوارض رژیم‌های غذایی با محدودیت شدید کالری است. افزایش خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا نیز از عوارض جدی تر این گونه رژیم‌های غذایی است.
در ادامه به توضیح برخی از عوارض رژیم نادرست کمبود‌های تغذیه‌ای ناشی از آن میپردازیم:
۱- کم خونی فقر آهن
آهن کافی برای حفظ سلامت، رشد مطلوب و همچنین فراهم ساختن زمینه مناسب برای یادگیری ضروری است. کمبود آهن و در نتیجه آن کم خونی فقر آهن از جمله عوارض رژیم غذایی نادرست است. افرادی که دچار کم خونی فقر آهن هستند، همیشه احساس خستگی و ضعف می‌کنند.
۲- کمبود کلسیم
شیر و لبنیات (ماست، پنیر، کشک و بستنی) به خاطر کلسیم کافی و آسانی هضم از بهترین منابع کلسیم میباشد. اگر شیر و لبنیات از رژیم غذایی حذف بشود حجم غذاهای دیگر که بتوانند همان مقدار کلسیم را تامین کنند به قدری زیاد است که استفاده از آن‌ها را مشکل می‌کند.
سبزی‌های برگ دار سبز تیره مثل کاهو و شلغم منابع خوب کلسیم با قابلیت جذب خوب هستند. حبوبات نیز کلسیم دارند اما مقدار کلسیم جذب شده از منابع گیاهی به خاطر فیبر آن‌ها کاهش می‌یابد. ماهی‌های با استخوان کنسرو شده مثل ماهی کیلکا و ساردین نیز منابع خوب کلسیم هستند.
۳- ویتامین D
ویتامین D به عنوان ویتامین آفتاب شناخته شده است. زیرا مقدار تماس معمولی با نور خورشید برای بیشتر مردم جهت تولید ویتامین D مورد نیاز آن‌ها کافی است. ویتامین D برای جذب کلسیم لازم است و در صورت کمبود ویتامین D کمبود کلسیم نیز ایجاد می‌شود.
ویتامین D در محصولات حیوانی مثل زرده تخم مرغ، خامه، جگر و‌کره به مقدار کمی وجود دارد.
شیر یک غذای انتخابی مناسب برای غنی سازی با ویتامین D است. در صورتی که شیر غنی شده با ویتامین D در دسترس باشد با مصرف آن بخشی از ویتامین مورد نیاز بدن تأمین می‌شود.
در صورتی که صورت و دست‌ها به مدت ۵-۱۰ دقیقه و به مدت ۲ تا ۳ بار در هفته در ماه‌های زمستان در معرض نور مستقیم آفتاب قرار گیرد، ویتامین D مورد نیاز آن‌ها تامین می‌شود. اما جهت اجتناب از اثرات زیان بار نور خورشید به خصوص در تابستان در ساعات نزدیک ظهر (۱۱ صبح تا ۱۶ عصر) از مواجهه با نور خورشید اجتناب شود.
۴- کمبود روی
روی برای ساخت پروتئین ضروری است. بنابراین در رشد و تکامل طبیعی، تولید مثل، بلوغ جنسی، حس چشایی، سلامت پوست و تقویت سیستم ایمنی بدن لازم است. کمبود روی باعث از دست دادن حس چشایی، بی اشتهایی و تاخیر در التیام زخم‌های پوستی می‌شود.
منابع غذایی خوب روی عبارتند از جگر، گوشت قرمز، مرغ، ماکیان و ماهی، شیر و لبنیات ( ماست، دوغ، پنیر، کشک و بستنی)، دانه کامل غلات، حبوبات و مغزها ( آجیل ). به طور کلی قابلیت جذب روی از منابع غذایی حیوانی بیشتر است. میوه‌ها و سبزی‌ها حاوی روی کمی هستند.
روی موجود در پروتئین گیاهی مانند سویا کمتر از پروتئین حیوانی جذب می‌شوند.
۵- کمبود ید
ید یک عنصر طبیعی مورد نیاز برای زندگی است که باید به طور روزانه مصرف شود. کمبود ید از جمله عوارض رژیم غذایی نادرست میباشد. گواتر حداقل اختلالی است که در اثر کمبود ید به وجود می‌آید. بزرگی غده تیروئید را گواتر می‌نامند.